Forex Nedir? Temel Forex Terimleri

Forex, dünya çapında döviz çiftleri başta olmak üzere çeşitli finansal enstrümanların alım satımının yapıldığı uluslararası tezgah üstü (OTC) bir finansal piyasadır. Temel işlevi uluslararası ticaret ve yatırımın döviz ihtiyacını karşılamak ve döviz kurları üzerinden spekülasyon yapmak için bir platform sunmaktır.

Forex (Foreign Exchange) Nedir?

Forex, kelime karşılığı olarak foreign exchange yani döviz takası kelimelerinin kısaltmasıdır. Piyasa, dünya genelindeki katılımcılara, farklı para birimleri arasındaki değişim oranları üzerinden ticaret yapma imkanı tanır.

Temel işlevi döviz ticareti olan Forex, spot döviz ticareti, vadeli işlemler, opsiyonlar ve diğer türev ürünlerle geniş bir finansal enstrüman yelpazesi sunar. FX piyasasında, fiyatı orjinal finansal varlıklara endeksli olan çok sayıda ürün CFD olarak alınıp satılır. Genellikle kaldıraçlı olarak gerçekleştirilen bu işlemlerde, trade edilen enstrüman Amazon Inc. gibi bir şirketin hisse senedi ya da altın, petrol, doğalgaz gibi bir emtia olabilir.

Piyasa dünya genelindeki büyük bankalar, finansal kurumlar, merkez bankaları, hedge fonlar, ticari şirketler ve bireysel yatırımcılar için haftanın 5 günü 24 saat işlem görür. Bu sayede farklı coğrafyalardaki finans merkezlerinin birbirini takip etmesi mümkün olur.

Forex; likiditesi, yüksek kaldıraç imkanı, çeşitli işlem enstrümanları ve küresel ekonomik gelişmelere hızlı tepki verme yeteneğiyle yatırımcıların büyük miktarlarda işlem yapmalarına ve hızlı pozisyon değiştirebilmelerine olanak tanır. Ancak bu dinamik piyasa yüksek riskleri de beraberinde getirir. Bu nedenle piyasada başarılı olmak için sağlam bir strateji, piyasa analizi ve disiplin gereklidir.

Forex Piyasası Özellikleri

Forex piyasası, kendine özgü dinamikleri ve avantajlarıyla yatırımcılara geniş yatırım yelpazesi sunar. Dolayısıyla pek çok özelliğe sahiptir.

Örneğin, 24 saat kesintisiz işlem yapmaya izin vermesi, dünya genelinde farklı coğrafyalardaki yatırımcılara zamandan bağımsız yatırımlarını yönetme esnekliği sağlar.  Bu durum, piyasa hareketliliğini artırarak anlık kararlar alabilme yeteneğini güçlendirir.

Piyasanın genel özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

• Piyasanın başlıca özelliklerinden biri sahip olduğu likiditedir. Günlük işlem hacminin milyarca doları bulması, yatırımcıların istedikleri zaman alım-satım yapabilme özgürlüğünü beraberinde getirir. Aynı zamanda çeşitli döviz çiftleri, emtialar, endeksler ve kripto paralar gibi geniş bir enstrüman yelpazesi sunmasıyla farklı piyasa koşullarında işlem yapmanıza imkan verir.
• Kaldıraç sistemi piyasanın diğer bir dikkat çeken özelliğidir. Bu sistem, yatırımcılara küçük sermaye ile büyük hacimli işlemler yapabilme olanağı tanır. Ancak kaldıraç kullanımının vadettiği potansiyel kazanç, aynı oranda yüksek riski de beraberinde getirir. Dolayısıyla dikkatlice yönetilmelidir.
• Piyasa, fiyatların hızlı değişimine adapte olabilme yeteneği ile Bu da yatırımcılara anlık gelişmelere hızlı tepki verme şansı sunar. Bununla birlikte piyasa hareketliliğinin yüksek olması, risk yönetiminin önemini de artırır.

Tüm bu özellikleri bir araya getiren Forex, finansal dünyada benzersiz konumuyla öne çıkar. Ancak yatırımcıların bu avantajlardan yararlanırken yatırım stratejilerini ve risk yönetimini dikkatli bir şekilde planlaması gerekir.

Forex’te İşlem Mantığı Nasıldır?

Forex piyasasında yapılan işlemler, temel olarak bir dövizin diğerine karşı değeri üzerinden gerçekleşir. Örneğin, EUR/USD paritesi üzerinden yapacağınız bir işlemde Euro’nun, Amerikan Doları karşısında değer kazanacağını öngörüyorsanız alım yapmanız gerekir. Diğer taraftan Euro’nun değer kaybedeceğini düşünüyorsanız satış pozisyonu açarak Amerikan Doları karşısında Euro satışı yapabilirsiniz.

FX piyasasında piyasada kâr elde etmek için sadece döviz çiftlerinin yükseleceği durumları tahmin etmenin yeterli olmadığını unutmamalısınız. Çünkü bu piyasa hem yükseliş (alış) hem de düşüş (satış) işlemlerine olanak tanır. Böylece yatırımcılar her iki durumu da doğru bir şekilde değerlendirebilir.

Forex Piyasasında Fiyatlar Nasıl Belirlenir?

Forex, global ölçekte en büyük ve likiditesi en yüksek piyasalardan biridir. Bu nedenle fiyatların belirlenmesi üzerinde etkili olan çok sayıda faktör vardır.

Elbette temelde, her piyasada olduğu gibi burada da arz ve talep dengesi fiyatları etkileyen başlıca unsurdur. Ancak bu arz-talep ilişkisini uluslararası finansal gelişmeler ve merkez bankalarının para politikalarıyla birlikte düşünmek gerekir.

Dünya çapında işlem gören bankalar, büyük miktarlarda döviz alışverişi gerçekleştirirler. Bu süreçte hem kendilerinin hem de müşterilerinin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla belirli düzenlemeler yaparlar. Fazla nakit para birimlerini satarak ihtiyaç duydukları diğer para birimlerini satın almaları bunların başında gelir. Bu tür hareketler, bankaların spot emtia piyasalarında ve hemen hemen tüm döviz çiftlerinde piyasa yapıcı rolü üstlenmeleri anlamına gelir. Forex için de aynı durum geçerlidir.

Bankaların ve diğer piyasa aktörlerinin faaliyetleriyle serbest piyasa sonucu oluşan fiyatlar, çeşitli finansal networkler aracılığıyla kurumlara iletilir. Bu networklerden alınan fiyat bilgileri, finans şirketleri tarafından kendi işlem maliyetleri eklenerek yatırımcılara sunulur.

Forex’te Kaldıraç Sistemi Nasıl Çalışır?

Forex’te yararlanabileceğiniz en kullanışlı finansal araçlardan biri kaldıraçlardır. Kaldıraç, yatırımcılara küçük bir sermaye ile büyük hacimli işlemler yapabilme imkanı tanır.

Kaldıraçlı işlemlerde risk yönetimini dikkatlice yapmanız gerekir. Nihayetinde bu araç, önemli kazanç potansiyelleri barındırsa da olası zararları da aynı oranda büyütme olasılığı söz konusudur. Bu nedenle işlem yaparken teknik ve temel analiz verilerinden yararlanmanızda fayda vardır. Böylece şimdiye kadar olan fiyat hareketlerini inceleyerek gelecek fiyatları öngörmeye çalışabilir, ekonomik göstergeler, ülkeler arası ilişkiler ve diğer faktörleri değerlendirerek piyasa trendlerine göre hareket edebilirsiniz.

Forex İşlem Örneği

Aşağıdaki kar ve zarar örnekleri, Forex piyasasının nasıl işlediği hakkında daha somut bir anlatım sunabilir.

Detaylar:

• Parite: USDTRY
• İşlem Büyüklüğü: 500.000 TL
• USDTRY döviz kuru: 29,05
• Kaldıraç Oranı: 1:10

Kaldıraçlı Forex İşlemi Kar Örneği

Öncelikle, işlem büyüklüğünüzü ve kaldıraç oranınızı göz önünde bulundurarak pozisyon büyüklüğünüzü hesaplayalım:

İşlem Büyüklüğü (TL) = İşlem Büyüklüğü (USD) x USDTRY Kuru

İşlem Büyüklüğü (TL) = 500.000 USD x 29,05

İşlem Büyüklüğü (TL) = 14.525.000 TL

Şimdi, varsayalım ki USDTRY kuru 29,10 seviyesine yükseldi ve siz pozisyonu kapattınız.

Karınızı hesaplamak için şu formülü kullanabilirsiniz:

Kar (TL) = (Kapanış Kuru - Açılış Kuru) x İşlem Büyüklüğü (TL)

Kar (TL) = (29,10 - 29,05) x 14.525.000 TL

Kar (TL) = 72.625 TL

Bu senaryoda, 500.000 TL'lik işlem büyüklüğü ile 5 kuruşluk (0,05 TL) bir kurluk artış size 72.625 TL kar getirdi.

Kaldıraçlı Forex İşlemi Zarar Örneği

Şimdi, aynı pozisyonu bir zarar senaryosu üzerinden ele alalım. USDTRY kuru 28,95 seviyesine düştüğünde pozisyonunuzu kapattığınızı varsayalım.

Zararınızı hesaplamak için aynı formülü kullanabiliriz:

Zarar (TL) = (Kapanış Kuru - Açılış Kuru) x İşlem Büyüklüğü (TL)

Zarar (TL) = (28,95 - 29,05) x 14.525.000 TL

Zarar (TL) = -145.250 TL

Bu senaryoda, 500.000 TL'lik işlem büyüklüğü ile 10 kuruşluk (0,10 TL) bir kurluk düşüş size 145.250 TL zarar getirdi.

Forex’te İşlem Gören Ürünler

Forex piyasası yatırımcılara küresel ölçekte çeşitli finansal ürünler sunar. Bu çeşitlilik sayesinde yatırımcılar farklı risk toleransları ve stratejileri göz önünde bulundurarak kendilerine en uygun seçeneği tercih edebilmektedir.

Piyasada bulunan ürünler genel olarak şöyle kategorize edilir:

• Pariteler, en yaygın olarak işlem görenler arasında yer alır ve iki farklı para biriminin birbirine karşı değeri üzerinden alınıp satılmasını içerir. USDTRY, EURUSD, GBPUSD gibi pariteler örnek olarak sayılabilir.
• Yabancı hisse CFD’leri, yatırımcılara dünya genelindeki şirketlere yatırım yapma fırsatı sunar. Apple’a ait AAPLUS, BMW’ye ait BMWDE, Amazon’a ait AMZNUS verilebilecek birkaç örnekten biridir.
• Emtialar, altın, gümüş, petrol gibi ticari malları kapsar. yatırımcılara çeşitlilik sağlayarak farklı piyasa koşullarında işlem yapabilme imkanı tanır.

Forex’te İşlem Yapmanın Avantajları ve Riskleri

Forex piyasasının başlıca iki avantajı yüksek likidite ve 24 saat işlem yapmaya imkan tanımasıdır. Bu sayede farklı coğrafyalardaki yatırımcıların her zaman piyasaya erişebilmesini sağlar.

Ayrıca kaldıraç kullanımı, küçük sermaye ile büyük hacimli işlemler yapabilme imkanı tanıyarak potansiyel kârı artırır. Geniş enstrüman çeşitliliği, yatırımcılara döviz çiftleri ve emtialardan endekslere kadar farklı varlık sınıflarında işlem yapabilme fırsatı sunar.

Piyasa her ne kadar yüksek kazanç olanakları vaad etse de beraberinde riskler getirdiği de unutulmamalıdır. Kaldıraç kullanımının yanlış yönetimi, küçük fiyat hareketlerinin büyük kayıplara yol açabilmesine neden olur.

Piyasanın beklenmedik ve hızlı bir şekilde değişmesi yatırımcıların anlık doğru kararlar almasını gerektirir. Bu nedenle işlem yaparken risk yönetimi stratejilerini etkili şekilde uygulamak önemlidir, aksi takdirde büyük kayıplarla karşılaşmanız mümkündür.

Forex Güvenilir mi?

Forex piyasasında güvenilir bir şekilde işlem yapmak için ilk dikkat etmeniz gereken husus tercih ettiğiniz aracı kurumdur. SPK tarafından denetlenen ve gerekli yetki belgelerine sahip bir kurumu seçerek yatırımlarınızı değerlendirmeniz mümkündür. Lisanslı aracı kurumlar, finansal düzenleyiciler tarafından denetlendikleri için yatırımcılara güvenli yatırım alanı sağlar.

Unutulmaması gereken nokta Forex piyasasının yüksek kaldıraç oranları ve volatilite nedeniyle yüksek risk içeren bir piyasa olduğudur. Özellikle deneyimsiz yatırımcılar için başlangıçta bu riskler çeşitli kayıplara yol açabilir. Ancak piyasa koşulları ve güncel gelişmeler hakkında bilgi edinerek iyi düşünülmüş stratejilerle hareket ettiğinizde bu tür durumlarla karşılaşma olasılığınız azalır.

Bu nedenle yatırımcıların, Forex piyasasında karşılaşabilecekleri riskleri doğru bir şekilde değerlendirmeleri ve bu risklere karşı bilinçli stratejiler geliştirmeleri gerekir. Ayrıca piyasa analizi, finansal bilgi ve deneyim seviyesini artırmak, başarılı yatırımlar için kritik önem taşır.

Forex’te İşlem Yaparken Dikkat Etmeniz Gerekenler

Forex piyasasında işlem yapmak, potansiyel getirilere sahip olsa da ciddi riskler barındırır. Bu nedenle dikkatli olmakta ve birtakım hususları göz önünde bulundurmakta fayda vardır.

Öncelikle piyasaya giriş yapmadan piyasa dinamikleri, döviz çiftleri, analiz yöntemleri ve işlem stratejileri hakkında kapsamlı bilgi edinmek gerekir. Ayrıca güncel ekonomik haberleri takip etmek ve piyasa trendlerini analiz etmek, bilinçli işlem yapma yeteneğinizi artırır.

Forex, uluslararası ekonomik gelişmelerden anlık olarak etkilenen değişken bir piyasadır. Bu nedenle yatırımcıların piyasa koşullarını ve bu koşulların yatırım araçları üzerindeki etkilerini anlamaları gerekir.

Bunlarla birlikte olası risklerden korunmak için etkili bir risk yönetimi yapmak da önemlidir. Çeşitli emirleri kullanarak olası kayıpları sınırlayabilir, riskin sermayenizin belli bir bölümünü aşmadığından emin olabilirsiniz.

Temel Forex Terimleri

Forex'in karmaşık yapısı ve dinamik işleyişi yatırımcılara geniş finansal arenada hareket etme şansı sunar. Ancak piyasada başarılı olabilmek için temel terimleri bilmek ve doğru şekilde yorumlamak önemlidir. Aşağıda bilmeniz gereken başlıca kavramları sıraladık.

Parite (Baz ve karşıt)

Parite, Forex piyasasında baz ve karşıt şeklinde tanımlanan iki farklı para biriminin değerini birbirine göre tanımlar. Örneğin, EUR/USD paritesi Euro’nun Amerikan Doları karşısındaki değerini gösterir. Pariteler, yatırımcılara döviz piyasasında alım-satım yapma imkanı sunan temel ticaret birimleridir.

Swap

Bir döviz çiftinin gün sonundaki (valör tarihindeki) faiz farkını belirtir. Alım-satım pozisyonları sonraki güne taşındığında oluşan faiz farkı yatırımcıya verilir ya da eksi olarak yansıtılır. Swap, taşıma maliyetini ya da getirisini temsil eder, genellikle pozisyonunun süresini uzatan yatırımcılar için önemlidir.

Spread

Alış ve satış fiyatları arasındaki farkı tanımlayan Spread, piyasadaki likidite ve işlem hacmini yansıtan değerdir. Düşük Spread, maliyeti azaltarak yatırımcılara daha rekabetçi fiyatlarla işlem yapma avantajı sunar.

Pip

Fiyat değişimlerini ölçen birimdir. Genellikle dördüncü ondalık basamak olarak ifade edilir. Alım-satım fiyatları arasındaki en küçük değişimi temsil eder. Örneğin, EUR/USD paritesinde bir Pip, 1.1200'den 1.1201'e yapılan fiyat değişimini tanımlar.

Lot

Forex piyasasında kullanılan işlem büyüklüğünü belirten terimdir. Standart lot genellikle 100,000 birimi ifade eder. Mini lot 10,000 birimi, mikro lot ise 1,000 birimi temsil eder.

Kaldıraç

Yatırımcının kullanılabilir sermayesinin üzerinde daha büyük  pozisyon almasını sağlayan finansal araçtır. Yatırımcı, küçük miktarla büyük hacimli işlemler yapabilir, ancak kaldıraç aynı ölçüde risk içerdiğinden dikkatli kullanılmalıdır.

Margin Call

Forex yatırımcısının hesabındaki zararın, başlangıç marjının altına düşmesi durumunda yapılan uyarıdır. Aracı kurum, yatırımcıyı ek fon eklemeye veya pozisyonlarını kapatmaya yönlendirir. Kısaca margin call hesaptaki sermayenin pozisyonları sürdürebilecek seviyenin altına indiği anlamına gelir.

Stop Out

Yatırımcının hesabındaki zararın marjin seviyesinin altına düşmesi durumunda yapılan otomatik kapatma işlemidir. Bakiyenin negatif olmasını önleyip riski sınırlayarak koruma sağlar.