Anonim Şirket Nedir?

Yeni bir girişimde bulunmak ve herhangi bir sektörde faaliyet göstermek isteyen herkesin öncelikle bir şirket kurması gerekir. Üretim ve ticaretin kurumsal bir kimlik altında yürütülmesi için bu durum yasal bir zorunluluktur.

İşletmeler; amaçlarına, sermaye büyüklüklerine ve sahip oldukları ortaklık yapısına göre farklı kategorilere ayrılır ve anonim şirket de bu kategorilerden biridir.

Eğer siz de anonim şirketlerin sermaye ve ortaklık yapısı, kuruluş süreci, vergi dilimleri ve diğer işletme türlerinden farklı nitelikleri hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız gelin ayrıntılara yakından bakalım.

Anonim Şirket Nedir?

Anonim şirket, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş, ortaklarının bu şirkete karşı sorumluluklarının sadece taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı olduğu bir şirket türüdür. İş ve finans dünyasında sıklıkla rastlanıldığı üzere kısaltması “A.Ş.” şeklindedir.

Anonim şirketler, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 329’uncu maddesine bağlı olarak faaliyetlerini sürdürür. Aynı maddenin öngördüğü şirket ilkeleri ise şu şekildedir:

• Kuruluş
• İşleyiş
• Çoğunluk ilkesi
• Teknik kadrolar tarafından dışarıdan yönetme ilkesi
• Mal varlığının korunması ilkesi
• Devletin ilgilenme yetkisi
• Sona erme ilkesi

Anonim şirketlerin en önemli özelliklerinden biri halka arz imkânıdır. Bu yöntemle sermayelerini artırıp borsada işlem görmeye başlayabilirler. Ayrıca hisse senedinin yanı sıra tahvil gibi menkul kıymetler de çıkarabilir.

Anonim Şirket Özellikleri

Anonim şirketler, finans dünyasının önemli yapı taşlarından biridir. Sermaye büyüklükleri, yönetim yapıları ve operasyon esneklikleriyle öne çıkarlar. Yatırımcılar için genellikle finansal güvenlik sağlayan bu işletmeler, özellikle uzun vadeli yatırımlar için ideal bir opsiyondur.

Anonim şirketlerin özelliklerini ise şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Minimum 50 bin TL sermayeye kurulmak durumundadır.
• En az bir olmak kaydıyla sınırsız sayıda ortakla kurulabilir.
• Hissedarların ortaklıktan çıkması söz konusu değildir.
• Hissedarlar hisselerini noter onayına ihtiyaç duymadan sözleşme yoluyla devredebilirler.
• Gerçek kişiler ya da tüzel kişiler, hisse sahibi olabilir.
• Hisse devri için genel kurul onayına gerek duyulmaz.
• Şirket yönetiminin sorumluluğu yönetim kurulundadır.
• En az bir denetçi bulundurmak zorundadır.
• Şirket yönetim kurulu üyeleri genel kurul tarafından seçilir.
• Yönetim kurulu üyelerinin görev süresi azami üç yıldır.
• Yönetim kurulu üyeleri yeniden seçime girebilir ve görev süresi alabilirler.
• Tescilli esas sözleşmeleri bulunmak zorundadır.
• Şirket ana sözleşmesi; sermaye, unvan ve şirket amacı gibi hususları taşır. Bu sözleşme, yalnızca bakanlık izni alınarak değiştirilebilir.
• Tüzel kişiliktir. Bu nedenle faaliyete başlaması için ticaret sicil tescili gerekir.
• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı veya yabancı uyruklu ortaklar tarafından kurulabilir.
• Menkul kıymet olarak arz edilmiş hisseler el değiştirebilir.
• Kurumlar vergisi mükellefiyetleri vardır.
• Sermayesi en az 200 bin TL olan anonim şirketlerin avukatı olması zorunludur.
• Halka açık değilse ve kayıtlı sermaye sistemini kabul etmişse başlangıç sermayesi en az 100 bin TL olmalıdır.

Anonim Şirkette Vergi ve Ödemeler

Kurumlar Vergisi mükellefi olan anonim şirketler, kamuya yönelik sorumluluklarını yerine getirmek durumundadır. Vergi beyannamelerini elektronik ortamda sunmak durumunda olan bu işletmeler için belirlenen Kurumlar Vergisi matrahı, yüzde 20 oranındadır.

Kurumlar vergisi haricinde her ay Katma Değer Vergisi (KDV) ve damga vergisi beyannamesi verme zorunlulukları vardır. Ayrıca üç aylık periyotlarla kurum, geçici vergi beyannamesi vermek durumundadır.

Anonim şirketlerin vergilendirme süreçleri tablodaki gibidir:

Anonim Şirket Nasıl Kurulur?

Anonim şirketlerin kuruluş süreci, diğer şirket türleriyle benzerlik taşır. Bununla birlikte diğerlerinden farklı olarak tescil talep süresi 30 gün olarak belirlenir.

Anonim şirket kurmak isteyenlerin, süreci en kısa sürede başarıyla tamamlaması için bütün evrakları, gerekli ödemeleri ve prosedürleri doğru ve eksiksiz biçimde yerine getirmesi gerekir. Bu aşamada profesyonel çözümlerden yararlanarak süreci hızlandırmak ve sağlıklı hale getirmek mümkündür.

Kuruluş sürecinde genel olarak bir izin şartı aranmaz. Ancak bazı faaliyet türleri için Gümrük ve Ticaret Bakanlığından onay alınması gerekir.

Adım Adım Anonim Şirket Kuruluş Aşamaları

Anonim şirketi kuruluşu için öncelikle şirket faaliyeti zorunlu kılıyorsa Bakanlıktan izin alınmalıdır. Sürecin diğer aşamalarında gereken adımlar ise şu şekildedir:

• İlk olarak ilgili ticaret odasına kayıt yaptırılmalıdır.
• Sonrasında vergi dairesi üzerinden mükellefiyet oluşturun.
• Ardından işletme adresinizi belirleyerek kira kontratı yapın.
• Şirket ana sözleşmesini hazırlayın ve bu süreçte şirketin adı ile faaliyet kodunu (NACE kodu) belirleyin.
• Ticaret Sicil Müdürlüğü yetkilisi huzurunda ana sözleşmeyi imzalayın ve imza beyannamesini teslim edin.
• Mali müşaviriniz aracılığıyla vergi numarası alın ve şirket adına bir banka hesabı açtırın.
• Sermayenin dörtte birini banka hesabınıza yatırın. Bu tutar, şirket kurulana kadar bloke edilecektir.
• Mali müşaviriniz, gerekli belgelerle Ticaret Odası'na başvuruda bulunmalıdır.
• Ticaret Odası kaydından sonra, şirketin imza sirkülerini hazırlamak üzere notere gidin.
• Mali müşaviriniz, şirketin resmi defterlerini tasdik ettirmeli ve vergi levhası için başvurmalıdır.
• Vergi dairesi şirket merkezinde son olarak bir yoklama gerçekleştirir. İşlem esnasında adreste bulunarak tutanağı imzalamanız gerekir.

İşletmenin yer aldığı adresle birlikte ticaret sicil kaydı işlemleri kuruluş itibariyle 30 gün içerisinde tamamlanmalıdır. Bu işlemlerin daha sonra Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmesi zorunludur.

Anonim Şirket Ana Sözleşmesi Nasıl Hazırlanır?

Anonim şirket ana sözleşmesi, işletmenin kuruluş ve işleyişinin temelini oluşturur. Bu nedenle dikkatli bir şekilde hazırlanmalıdır. Ana sözleşmede yer alması gereken detaylar genel olarak şu şekildedir:

• İşletmenin açık unvanı
• Merkez adresi
• Faaliyet alanı
• Yönetim kurulu üye sayısı
• İmza yetkilileri
• Şirket ortak bilgileri ve pay tutarları
• Sermaye ödemesi şartları ve şekli
• Sermayenin yüzde 25’inin kuruluş aşamasında ödeneceğinin taahhüdü
• Firma amacı ve sermaye konusu
• Devir koşulları
• Sermayeye dahil edilen para dışı haklar ve ayınlar
• Haklar ve ayınların değerleri
• Kurulum sürecinde hizmet verenlere ödenecek ücretler
• Kurucular, yönetim kurulu üyeleri ve diğer ilgili kişilerin kardan alacakları pay oranları
• Genel kurul toplantılarının nasıl çağrılacağı ve oy haklarının dağılımı
• Şirket ilanlarının verilme şekilleri ve yöntemleri
• Firmanın mali işlemlerinin takip edileceği hesap dönemi

Anonim Şirket ile Limited Şirket Arasındaki Farklar

Anonim ve limited şirket arasında hisse devri, menkul kıymet, halka açıklık, ortaklık ve sermaye yapıları gibi pek çok konuda farklar bulunur. Aşağıdaki tabloda bu farkları daha detaylı olarak görebilirsiniz:

Anonim Şirketler Hakkında Diğer Detaylar

Anonim şirket kaç ortakla kurulur?

Anonim şirketler, ortaklık yapısı ve ortak sayısı bakımından diğer şirket türlerine göre daha esnektir. Gerçek kişi veya tüzel kişilerden oluşmak üzere en az bir ortakla kurulabilir. Azami ortak sayısı ise sınırsızdır.

Kimler anonim şirket kurabilir?

Anonim şirket kurmak için gerekli sermayeyi ve prosedürleri sunan bütün Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları veya yabancı uyruklu ortaklar işletmeyi kurabilirler.

Anonim şirket kuruluş maliyeti ne kadardır?

Anonim şirketi kuruluş maliyeti her yıl için değişkendir. 2023 yılı için kuruluş maliyeti; 2.630 liralık şirket sermaye harcı, 985 liralık noter giderleri, 2.250 liralık muhasebe giderleri ve 85 liralık damga vergisi ile birlikte yaklaşık 5.950 Türk lirası tutarındadır.