Dovish ve Hawkish Nedir?

Finansal piyasalarda sıkça karşılaşılan terimler olan "Dovish" ve "Hawkish" kavramları, merkez bankalarının para politikalarını tanımlamak için kullanılır. Bu terimler, merkez bankalarının özellikle faiz oranları, para arzı ve genel ekonomik büyümeyle ilgili tutumlarını ifade eder.

Dovish ya da Türkçe karşılığıyla güvercin politika, ekonomiyi teşvik etmek amacıyla düşük faiz oranları ve genişleyici para politikalarını destekleyen bir yaklaşım olarak tanımlanabilir. Özellikle ekonomik büyümenin yavaşladığı veya resesyon riskinin olduğu zamanlarda tercih edilen bir politikadır.

Buna karşılık Hawkish veya şahin politika ise daha yüksek faiz oranlarını ve sıkı para politikalarını destekleyen bir yaklaşımı temsil eder. Şahin politika izleyen bir merkez bankası, enflasyonu kontrol altında tutmayı ve para arzını sınırlamayı amaçlar. Genellikle enflasyonist baskıların arttığı ve ekonominin aşırı ısındığı dönemlerde benimsenir.

Yazımızı inceleyerek merkez bankalarının izlediği bu iki farklı yaklaşım hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Dovish (Güvercin) Politika Nedir?

Dovish, yani güvercin politika, genellikle ekonomik büyümeyi teşvik etmek amacıyla daha düşük faiz oranları ve genişleyici para politikası için kullanılan bir ifadedir. Güvercin politika izleyen bir merkez bankası, ekonomik aktiviteyi canlandırmaya ve istihdamı artırmaya yönelik adımlar atar.

Güvercin politikanın amacı, piyasalara likidite sağlamak ve ekonomik büyümeyi desteklemek için faiz oranlarını düşük tutarak yatırım ve tüketimi teşvik etmektir. Dolayısıyla Bu tür bir politika, daha çok ekonomik yavaşlama ya da resesyon riski gibi durumlarda tercih edilir. Ancak aşırı genişleyici politikaların, uzun vadede enflasyonist baskılara yol açabilme riski de söz konusudur.

Dovish Politikanın Avantajları / Dezavantajları

Dovish politikanın yansımaları, uygulandığı ekonomik koşullara ve politikanın süresine göre değişebilir. Yine de genel olarak bazı avantaj ve dezavantajlardan bahsetmek mümkündür.

Genel olarak güvercin politikanın sağladığı bazı avantajlar şu şekildedir:

• Düşük faiz oranları, kredi maliyetlerini azaltır, bu da tüketici harcamalarını ve yatırımları artırarak ekonomik büyümeyi destekler.
• Ekonomik aktivitenin artması, işsizliği azaltabilir ve daha fazla istihdam yaratılmasına yardımcı olabilir.
• Düşük faiz oranları, yerel para biriminin değer kaybetmesine ve böylece ihracatın daha rekabetçi hale gelmesine katkıda bulunabilir.
• Ekonomik yavaşlama veya kriz durumlarında, dovish politikalar likidite sağlayarak ekonominin toparlanmasına yardımcı olabilir.

Dovish politikanın potansiyel bazı dezavantajları ise şunlardır:

• Uzun süreli düşük faiz oranları, aşırı likidite ve talep artışına neden olarak enflasyonist baskıları tetikleyebilir.
• Düşük faiz oranları, hisse senedi ve gayrimenkul gibi varlıkların aşırı değerlenmesine yol açarak balon riskini artırabilir.
• Aynı şekilde düşük faiz oranları, tasarruf yapmanın cazibesini azaltır. Bu da uzun vadede ulusal tasarruf oranlarını ve yatırımı olumsuz etkileyebilir.
• Merkez bankası faiz oranlarını çok düşük seviyelere indirirse gelecekte ekonomiyi canlandırmak için kullanılabilecek araçlar sınırlı hale gelebilir.

Hawkish (Şahin) Politika Nedir?

Hawkish, yani şahin politika, merkez bankalarının enflasyonla mücadele etmek amacıyla faiz oranlarını yükseltme eğiliminde olduğu bir para politikası yaklaşımını ifade eder. Şahin politika, genellikle ekonomide aşırı ısınma belirtileri olduğunda veya enflasyon hedeflerinin üzerine çıktığında tercih edilir.

Şahin politika uygulayan bir merkez bankası, para politikasında daha agresif olma eğilimindedir. Para arzını sıkılaştırarak tüketici harcamalarını ve yatırımları yavaşlatmayı, böylece ekonomiyi soğutmayı ve enflasyonu kontrol altına almayı hedefler.

Bu durum, özellikle yüksek enflasyonun ekonomik büyümeyi olumsuz etkilediği ve tüketici satın alma gücünü azalttığı dönemlerde önemlidir. Hawkish politikanın temel amacı, enflasyon beklentilerini yönetmek ve ekonominin aşırı ısınmasını önlemektir.

Hawkish Politikanın Avantajları / Dezavantajları

Şahin politikanın ekonomik açıdan başlıca avantajları şunlardır:

• Şahin politika, enflasyonu düşük ve istikrarlı bir seviyede tutmaya yardımcı olur. Ekonomik öngörülebilirliği artırır, tüketici ve yatırımcı güvenini güçlendirir.
• Enflasyonun kontrol altında tutulması, paranın satın alma gücünün korunmasına yardımcı olur.
• Düşük enflasyonun getirdiği istikrarlı ortamda uzun vadeli yatırımları teşvik eder.
• Yüksek faiz oranları, yabancı yatırımcıları çekebilir ve bu da ulusal para biriminin değerini artırabilir.

Hawkish politikanın olası bazı dezavantajları ise şu şekildedir:

• Yüksek faiz oranları, tüketici harcamalarını ve yatırımları azaltabilir, bu da ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir.
• Ekonomik aktivitenin azalması, işsizlik oranlarının yükselmesine neden olabilir.
• Şahin politika, kredi maliyetlerini artırır, bu da hem bireylerin hem de işletmelerin borçlanma maliyetlerini yükseltir.
• Mevcut borçlar için faiz oranlarının yükselmesi, özellikle yüksek borçlu hükümetler ve şirketler için geri ödeme yükünü artırabilir.

Dovish ve Hawkish Politikanın Farkları Nelerdir?

Bu iki politika arasındaki temel fark, ekonomik öncelikler ve tercih edilen politika araçları üzerinde yatar. Güvercin politika ekonomik büyümeyi ve istihdamı desteklerken şahin politika, enflasyon kontrolünü ve finansal istikrarı ön planda tutar.

Aşağıdaki tabloda merkez bankaları tarafından yürütülen iki politikanın farklarını daha net görebilirsiniz:

Güvercin veya Şahin Nasıl Anlaşılır?

Dovish veya Hawkish politikalar, merkez bankası yetkililerinin konuşmaları, politika kararları ve yayımlanan raporlar aracılığıyla anlaşılabilir. Bunun için doğru ipuçlarını göz önünde bulundurmak çoğu zaman yeterlidir.

Güvercin politikası uygulayan bir merkez bankası, ekonomiyi teşvik etmek amacıyla faiz oranlarını düşük tutma eğilimindedir. Aynı zamanda ekonomik büyümeyi teşvik etmek ve işsizliği azaltmak için parasal genişleme yoluyla piyasaya daha fazla likidite sağlamaya yönelir.

Konuşmalar ve raporlar genellikle ekonomik büyümeyi destekleme ve işsizlikle mücadele gibi konulara odaklanır. Güvercin politika izleyen bir merkez bankası, enflasyon hedeflerine ulaşmada daha esnek olabilir ve enflasyonun bir miktar üst sınırının üzerine çıkmasına izin verebilir.

Şahin politikası izleyen bir merkez bankası ise enflasyonu kontrol altına almaya ve ekonomik aşırı ısınmayı önlemeye odaklanır. Bunun için özellikle faiz aracını kullanır. Bu yolla genellikle piyasadan likiditeyi çekerek parasal sıkılaşma yoluna gider.

Yatırımcılar Açısından Dovish & Hawkish

Piyasadaki fırsatları ve riskleri doğru bir şekilde değerlendirebilmek açısından yatırımcıların, merkez bankası politikalarını da iyi analiz etmesi önemlidir. Bu noktada hangi yaklaşımın sergilendiğini anlamak, potansiyel getirinizi artırmaya yardımcı olabilir.

Güvercin politika, düşük faiz oranlarıyla genellikle yatırımcıların risk iştahını artırır. Bu durumun daha riskli varlıklara olan talebi artırması beklenir. Aynı zamanda şirketler ve tüketiciler için borçlanma maliyetlerini azalttığından, şirketlerin ve dolayısıyla hisse senetlerinin değer kazanmasına katkıda bulunabilir.

Düşük faiz oranları, genellikle altın gibi değer saklayıcı varlıklara olan talebi de artırır. Çünkü düşük getiri sağlayan varlıklardan kaçış başlar. Buna bağlı olarak ulusal para biriminin değer kaybetmesine neden olması beklenir.

Şahin politika ise yüksek faiz oranlarıyla piyasalardaki risk iştahını genellikle minimize eder. Bu durum, tahvil ve diğer sabit getirili yatırımlara olan talebi artırabilirken, hisse senetleri gibi riskli varlıklardan kaçışa yol açabilir.

Yüksek getiri sağlayan varlıklara olan talebin artması, altın gibi değer saklayıcı varlıklardan çıkışa neden olabilir. Nitekim şahin politikalar genellikle ulusal para biriminin değer kazanmasına neden olur.

Dovish ve Hawkish (Güvercin ve Şahin) Adlandırması Nereden Geliyor?

Dovish (Güvercin) ve Hawkish (Şahin) terimleri, bu kuşların doğadaki davranış özelliklerinden esinlenerek ekonomi ve politika diline entegre olmuştur. Güvercinler, barış ve sakinlik sembolü olarak bilinirken şahinlerin agresif ve saldırgan doğası onları güçlü ve kararlı bir imajla ilişkilendirir.

Finansal Piyasalarda Sıklıkla Kullanılan Diğer Hayvan Adları

Finansal piyasalarda güvercin ve şahin dışında çeşitli hayvan isimleri, piyasa eğilimleri veya yatırımcı davranışlarını betimlemek için kullanılır. Bazı örnekler şu şekildedir:

• Boğa Piyasası (Bull Market): Yükseliş eğilimi gösteren piyasalar için kullanılır. Yatırımcıların genel olarak fiyatların artacağına dair iyimser bir beklenti içinde oldukları, piyasa fiyatlarının uzun bir süre boyunca yükseldiği dönemleri tanımlamak için kullanılır.
• Ayı Piyasası (Bear Market): Düşüş eğilimi gösteren piyasalar için kullanılır. Yatırımcıların genel olarak fiyatların düşeceğine dair kötümser bir beklenti içinde oldukları, piyasa fiyatlarının uzun bir süre boyunca düştüğü dönemleri tanımlamak için kullanılır.
• Balina (Whale): Özellikle kripto para piyasalarında büyük miktarlarda varlık sahibi olan ve piyasa hareketlerini büyük ölçüde etkileyebilecek güce sahip yatırımcılar için kullanılır.
• Karınca (Ant): Küçük bireysel yatırımcıları tanımlamak için kullanılır. Genellikle küçük miktarlarda yatırım yaparlar ve piyasa üzerinde büyük bir etkileri yoktur.
• Devekuşu (Ostrich): Piyasada olumsuz gelişmeler olduğunda gerçekleri görmemezlikten gelen ve olumsuz haberlere karşı başını kuma gömen yatırımcıları tanımlamak için kullanılır.
• Köpekbalığı (Shark): Agresif ve çok rekabetçi yatırımcıları tanımlamak için kullanılır. Köpekbalıkları, piyasada fırsatları hızla değerlendirir ve çoğu zaman acımasız stratejiler uygularlar.
• Siyah Kuğu (Black Swan): Ani, beklenmedik ve büyük etkiye sahip olayları ifade eder. Bu terim, piyasalarda nadiren görülen ve tahmin edilemeyen olayları simgeler.
• Kedi (Cat): Borsada, özellikle hisse senetlerinde kısa süreli ve hızlı fiyat sıçramalarını tanımlamak için kullanılır.
• At (Horse): Hisse senetlerinde kullanılan bu terim, hissenin öngörülemeyen ve beklenenden farklı getiriler üretmesini anlatır.
• Tavşan (Rabbit): Belirgin bir yükseliş veya düşüş trendi göstermeyen, genellikle yatay seyreden piyasaları tanımlar.
• Odadaki Fil (Elephant in the Room): Genellikle göz ardı edilen veya dile getirilmeyen büyük ve önemli bir sorunu veya riski simgeler.