LIBID ve LIBOR Nedir?

LIBID ve LIBOR, bankaların doğrudan veya elektronik trading platformları aracılığıyla para alışverişi yaptığı Londra bankalar arası piyasasında bankalar tarafından belirlenen referans oranlarıdır. Her ikisi de uluslararası bankacılık ve finans dünyasında büyük bir öneme sahiptir ve dünya genelinde finansal işlemlerin belirlenmesinde kritik roller oynarlar.

Özellikle küresel finansal sistemdeki dalgalanmalar, kredi piyasaları, faiz oranları ve genel ekonomik koşullarla ilgili önemli bilgiler sağlayan bu iki oran, dünya genelinde birçok finansal ürün ve türev aracın fiyatlandırılmasında ve bankalar arası borçlanma maliyetlerinin anlaşılmasında temel bir referanstır.

LIBID Nedir?

LIBID (London Interbank Bid Rate), Londra bankalar arası piyasasında bankaların birbirlerinden borç almak için teklif ettikleri, yani ödemeye razı oldukları faiz oranı olarak tanımlanabilir. Temelde bir bankanın başka bir bankadan para ödünç alırken kabul ettiği en yüksek faiz oranıdır.

Bu tanıma dayalı olarak LIBID teriminin, bankalar arası piyasada borç alma maliyetini temsil ettiğini söylemek mümkündür. Bu oran, özellikle bankalar arası borç verme ve almanın yanı sıra finansal ürünlerin değerlendirilmesinde de önemli bir gösterge olarak kullanılır.

LIBID Ne İşe Yarar?

LIBID, bankaların Londra interbank piyasasında birbirlerinden borç almak için teklif ettikleri ortalama faiz oranını temsil eder. Esasında bankaların birbirlerine kısa vadeli fonları ödünç verme istekliliklerini ve maliyetlerini gösteren bir göstergedir.

LIBID, özellikle finansal kuruluşlar ve yatırımcılar arasında likiditenin yönetilmesi, yatırım kararlarının alınması ve finansal ürünlerin fiyatlandırılmasında önemli bir rol oynar. Genel olarak kullanıldığı alanları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Bankalar ve diğer finansal kuruluşlar, kısa vadeli fon ihtiyaçlarını yönetmek ve likidite pozisyonlarını optimize etmek için LIBID'yi kullanabilirler.
• Bazı finansal ürünlerin ve türev araçlarının fiyatlandırılmasında referans oran olarak kullanılır. Özellikle bankalar arası para piyasası ürünleri, bazı tahvil ve bonoların getiri hesaplamalarında önem taşır.
• Bankalar ve yatırımcılar, farklı yatırım araçlarının getirilerini karşılaştırırken ve piyasa koşullarını analiz ederken LIBID'i referans noktası olarak kullanabilirler.
• Faiz oranı riskini yönetme ve hedge etme stratejilerinde de kullanılır. Finansal kuruluşlar, faiz oranlarındaki değişikliklere karşı korunma sağlamak için LIBID'e dayalı stratejiler geliştirebilirler.

LIBOR Nedir?

LIBOR (London Interbank Offered Rate), Londra bankalar arası piyasasında bankaların birbirlerine kısa vadeli fon sağlamak için teklif ettikleri faiz oranıdır.

LIBOR, temelde bankaların birbirlerinden borç almak için teklif ettikleri faiz oranını ifade eder. Bu oran, özellikle bankalar arası para piyasasında kullanılır ve birbirlerinden kısa vadeli fon alırken karşılaştıkları maliyeti gösterir.

Finans profesyonelleri ve yatırımcılar açısından bu oran, dünya çapında bir referans faiz oranı olarak kabul edilir. Dolayısıyla birçok finansal ürün ve türev sözleşmesinde temel alınır. Tüketici kredilerinden mortgage ürünlerine, türev ürünlerden kurumsal finansmana kadar birçok finansal aracın fiyatlandırılmasında ve risk yönetiminde temel bir faktör olarak işlev görür.

LIBOR, farklı vadelerde (örneğin, bir ay, üç ay, altı ay) ve çeşitli para birimlerinde (örneğin, Amerikan doları, euro, İngiliz sterlini) belirlenir. Bu oranlar, katılımcı bankaların kendi aralarında borç verme ve alma işlemlerinde uyguladıkları faiz oranlarına dayanarak hesaplanır.

LIBOR Ne İşe Yarar?

LIBOR, bankaların birbirlerine ödünç para verirken uyguladıkları faiz oranlarının bir göstergesidir. Genel olarak kullanıldığı alanlar şu şekilde sıralanabilir:

• Dünya genelinde birçok finansal ürün ve hizmet için referans oran olarak kullanılır. Bunlar arasında krediler, ipotekler, mevduatlar ve türev ürünler bulunmaktadır.
• Özellikle değişken faizli krediler ve tahviller olmak üzere çeşitli finansal ürünlerin fiyatlandırılmasında temel bir unsur olarak işlev görür. Yatırımcılar ve borç verenler, LIBOR'u kullanarak finansal ürünlerin getiri ve maliyetlerini belirler.
• Faiz oranı riskini yönetmek ve bu riske karşı korunma sağlamak için kullanılır. Finansal kuruluşlar, LIBOR'a dayalı türev ürünler kullanarak faiz oranı değişikliklerine karşı pozisyonlarını koruyabilirler.
• LIBOR, dünya genelinde birçok para birimi için belirlenir. Bu açıdan küresel finans piyasalarındaki likidite ve borçlanma maliyetleri hakkında önemli bilgiler sunar.
• Ekonomistler ve politika yapıcılar, LIBOR oranlarını kullanarak finansal piyasaların durumunu ve genel ekonomik koşulları değerlendirir. LIBOR'daki değişiklikler, para politikaları ve ekonomik görünüm hakkında fikir verir.

LIBID ve LIBOR Farkları Nelerdir?

Aşağıdaki tabloda LIBID ve LIBOR arasındaki farkları görebilirsiniz:

LIBID ve LIBOR Hala Kullanılıyor mu?

Son LIBOR oranı 30 Haziran 2023'te yayınlandı. Bu tarihten sonra LIBOR'u referans alan sözleşmeler, SOFR gibi farklı bir referans oranına geçti. Ancak Birleşik Krallık'taki düzenleyiciler, ABD doları LIBOR'unun bu tarihten sonra en az 15 ay daha yayımlanmaya devam etmesini zorunlu kıldı.

LIBOR ve LIBID, İngiliz bankaları arasındaki borç verme ve borç alma maliyetlerini ölçmek için kullanılan referans oranlarıydı. Ancak LIBOR'un geçerliliği, 2012'deki oran sabitleme skandalında bazı bankacıların referans oranını manipüle etmek için gizli anlaşma yaptıklarının ortaya çıkmasıyla sorgulanmıştı. Bu iki oran, 2021'den itibaren yavaş yavaş aşamalı olarak kaldırıldı.

SOFR Nedir?

SOFR (Secured Overnight Financing Rate), Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanılan, günlük olarak hesaplanan ve gecelik repo işlemlerine dayanan bir referans faiz oranıdır. Amerikan doları cinsinden gerçekleşen, geniş bir yelpazeye yayılmış hazine bonolarını teminat olarak kullanan repo işlemlerinin medyan faiz oranını yansıtır.

SOFR, LIBOR'un (London Interbank Offered Rate) potansiyel bir alternatifi olarak sunulmaktadır çünkü daha şeffaf ve geniş bir veri setine dayanır. Amerikan finans piyasalarında önemli bir yere sahip olan bu oran, çeşitli finansal ürünlerde ve faiz oranı türevlerinde referans olarak kullanılır.

Özellikle LIBOR'un güvenilirliği konusunda yaşanan sorunlar ve manipülasyon iddialarının ardından SOFR’un kullanımı artmıştır. Bu yeni oran, daha güvenilir bir referans noktası sağlayarak finansal piyasaların şeffaflığını ve istikrarını artırmayı hedefler.