Hisse Başına Kar (EPS) Nedir?

Finans piyasaları hem şirket hem de yatırımcılar açısından oldukça karmaşık bir sisteme sahiptir. Bu kompleks ekosistem içinde yer alan yatırımcılar, bilinçli kararlar alabilmek ve sağlam portföyler oluşturabilmek adına çeşitli finansal göstergelerle etkileşimde bulunur. Bu göstergelerden biri de şirketin mali sağlığını ve kârlılığını anlamak için kullanılan hisse başına kâr ölçümüdür.

EPS (earnings per share), yatırımcılara şirketin elde ettiği kârın hisse başına düşen miktarını göstererek finansal performans hakkında değerli perspektif sağlar. Gelin, hisse başına kâr kavramının ne olduğuna ve nasıl hesaplandığına yakından bakalım.

Hisse Başına Kâr (EPS) Ne Demek?

Hisse başına kâr, finans piyasalarında şirketlerin kârlılığını ölçen temel göstergelerden biridir. Firma değerlemeleri ve karşılaştırmalarında önemli rol oynadığından yatırımcılar için vazgeçilmez bir ölçüttür. Kısaca firmanın elde ettiği net kârın, o dönemdeki hisse senedi sayısına bölünmesiyle elde edilen temel finansal orandır.

Bu metrik, bir şirketin kârlılığını hisse başına düşen kâr miktarıyla ölçmeye olanak tanır. Yatırımcılar için önemli bir referans noktası olan EPS, şirketin hissedarlarına düşen kârın paylaşılma biçimini belirlemeye yardımcı olur.

Hisse senedi sayısındaki değişikliklere ve firmanın temettü politikasına bağlı olarak EPS değeri farklılık gösterebilir. Bu nedenle yatırımcılar, EPS üzerinden işletmelerin kârlılık durumunu değerlendirirken bu önemli metrik sayesinde stratejik yatırım kararları alabilirler.

EPS, yatırımcılar tarafından şirketlerin kârlılık durumunu değerlendirmek ve karşılaştırmak için sıklıkla kullanılan önemli bir ölçüttür. Bu değerin yüksek olması genellikle yatırımcılar için olumlu bir işaret olarak kabul edilir, çünkü bu durum işletmenin hissedarlarına daha fazla değer sağladığı şeklinde yorumlanır. Düşük EPS değerleri ise zayıf kârlılık anlamına gelebilir.

Hisse Başına Kâr (EPS) Nasıl Hesaplanır?

Yatırımcılar için önemli referans noktası olan EPS, bir hissenin net kârının, o dönemdeki hisse sayısına bölünmesiyle elde edilir.

Bu basit hesaplama, bir firmanın her bir hissedarına düşen kâr miktarını belirleyerek yatırımcılara işletmenin performansını anlama ve değerlendirme imkânı sağlar. Aşağıdaki iki formülle rahatlıkla siz de EPS hesabı yapabilirsiniz:

EPS = Net kâr/ Ortalama hisse senedi sayısı

EPS = (Net gelir - Tercih edilen şirket temettü değeri) / Ödenmemiş toplam adi hisse senedi toplam sayısı

EPS hesaplamasında ödenmemiş adi hisse senedi sayısını dikkate almak, yıl içindeki hisse senedi sayısındaki değişiklikleri göz önüne alarak daha doğru bir değer elde etmeyi sağlayabilir. Aynı zamanda tercih edilen temettü değerini çıkarmak, işletmenin tercih edilen hisse senedi sahiplerine ödediği temettüyü hesaplamada kullanılır ve bu sayede net gelirden elde edilen kârın paylaşımında daha hassas sonuç elde edilir.

Seyreltilmiş EPS ise hisse senedine etki eden diğer gelir gider unsurlarını da içerir. Bunlar arasında genellikle opsiyonlar, hisse senetleri, dönüştürülebilir tahviller gibi potansiyel hisse senetleri veya hisse senetlerine dönüştürülebilecek finansal araçlar yer alır. Gerekirse diğer faktörler de hesaplamaya dahil edilebilir.

Aşağıda EPS hesaplamasının nasıl yapıldığına dair bir örnek görebilirsiniz:

Şirketin Net Geliri: 1.500.000 TL

Tercih Edilen Şirket Temettü Değeri: 200.000 TL

Ödenmemiş Toplam Adi Hisse Senedi Adedi: 500.000 adet

Net kâr = Net gelir - Tercih edilen şirket temettü değeri

1.500.000 TL - 200.00 TL = 1.300.000 TL

Daha sonra, elde edilen net kârı ödenmemiş toplam adi hisse senedi adedine bölerek Hisse Başına Kâr (EPS) değerini bulabiliriz:

EPS = 1.300.000 TL / 500.000 TL

EPS = 2,60 TL

Hisse Başına Kâr (EPS) Nasıl Yorumlanır?

EPS değerini sağlıklı bir şekilde yorumlayabilmek için pek çok faktörü dikkate almak ve birlikte değerlendirmek gerektirir.

Örneğin, yüksek EPS genellikle firmanın kârlı performans sergilediğini gösterir. Yatırımcılara şirketin sağlıklı şekilde kâr elde ettiği, ancak bunun diğer faktörlere bağlı olarak değerlendirilmesi gerektiği konusunda sinyal verebilir. Ancak bu durumda dahi yatırımcılar işletmenin net geliri, kâr marjları, mali yapısı ve sektör standartları gibi başka faktörleri göz önünde bulundurmalıdır.

Düşük EPS ise şirketin zayıf kârlılık gösterdiğini veya büyüme potansiyeli konusunda belirsizlik yaşandığını gösterebilir. Ancak bu durumda da yatırımcılar, şirketin mali durumu, yapılan yatırımlar, sektöründeki rekabet ve gelecekteki büyüme stratejileri gibi faktörleri değerlendirmelidir.

EPS'nin yorumlanmasında dikkate alınması gereken diğer faktör de seyreltilmiş hisse başına kârdır. Seyreltilmiş EPS, şirketin potansiyel hisse senetlerini içerir ve genellikle opsiyonlar, hisse senetleri ve dönüştürülebilir tahviller gibi finansal araçların etkilerini yansıtır.

Hisse Başına Kâr (EPS) Yatırımcılar için Neden Önemlidir?

Yatırımcılar için önemli bir ölçü olan hisse başına kâr, şirketin kârlılığını ve hissedarlara düşen kâr payını belirlemeye yardımcı olur. Şirketin başarısını değerlendirmede kullanılabilecek temel faktörlerden biridir.

Örneğin; yüksek hisse başına kâr, işletmenin kârlı performans sergilediğini gösterir. Bu da yatırımcılara güven verebilecek bir faktördür. Artan kâr, işletmenin büyüme potansiyeli olduğunu ve yatırımcıların gelecekteki getirilerini artırabileceğini gösterebilir.

Bununla birlikte yatırımcılar EPS'yi diğer finansal metriklerle birlikte kullanarak daha kapsamlı analiz yapabilir. Örneğin, firmanın büyüme potansiyeli, kâr marjları, mali yapısı gibi diğer faktörler de değerlendirilerek daha bilinçli yatırım kararları alınabilir.

Hisse Başına Kâr (EPS) Türleri

Hisse başına kâr ölçümü, farklı türlerde incelenebildiğinden her tür belirli durumları ve finansal etkenleri değerlendirmek için kullanılır. Yaygın hisse başına kâr türleri ise şunlardır:

• Temel hisse başına kâr, şirketin net gelirinden tercih edilen temettü payları çıkarıldıktan sonra ödenmemiş adi hisse senedi sayısına bölünerek hesaplanır. Şirketin genel kârlılığını ve adi hisse senedi sahiplerine düşen kâr miktarını temsil eder.
• Diluted EPS hesaplamasında potansiyel adi hisse senetleri ve diğer menkul kıymetlerin etkisi de dikkate alınır. Potansiyel hisse senetleri genellikle hisse opsiyonları, dönüştürülebilir tahviller veya hisse senetleridir. Hissedarların şirketin genişletilmiş mali yapısını anlamalarına yardımcı olur.
• Adjusted EPS hesaplamalarında şirketin olağan dışı, bir defaya mahsus maliyetleri veya gelirleri dikkate alınmaz. İşletmenin normal işletme faaliyetlerinden elde edilen kârın, olağan dışı durumların etkisinden arındırılmış halidir. Bu şekilde yatırımcılara şirketin sürekli işletme performansını değerlendirme imkânı sunar.
• Forward EPS, analistlerin ve yatırımcıların, şirketin gelecek dönemdeki beklentilerini değerlendirmelerine yardımcı olur. Yatırımcılara işletmenin potansiyel performansı hakkında öngörü sağlayabilir.

Hisse Başına Kâr ve F/K Oranı İlişkisi

Hisse başına kâr (HBK) ile fiyat/kazanç oranı şirketin değerini değerlendirmekte sıkça kullanılan iki önemli metriktir.

HBK, şirketin net kârının adi hisse senedi sayısına bölünmesiyle elde edilir ve yatırımcılara şirketin adi hisse başına düşen kârını gösterirken F/K oranı ise hisse senedinin mevcut fiyatının, HBK'ya bölünmesiyle hesaplanır.

Yatırımcılar genellikle F/K oranını kullanarak hisse senedinin mevcut fiyatının şirketin kârlılığına oranını değerlendirir. Oranın düşük olması genellikle hisse senedinin daha düşük değerlendirildiği, yüksek olması ise yatırımcıların daha fazla kazanç beklediği şeklinde yorumlanabilir.

En SD Net Kâr Ne Demek?

En SD Net Kâr, şirketin operasyonel gelirinden giderler, vergi, faiz, amortisman ve özel kalemler çıkarıldıktan sonra elde edilen net kârı temsil eder. Şirketin temel işletme performansını değerlendirmek amacıyla kullanılır.

En SD net kâr, özellikle şirketin maliyet etkinliği, operasyonel verimlilik ve yönetim kararlarının etkisini anlamak için analistler ve yatırımcılar tarafından dikkate alınır. Bu metrik, şirketin temel faaliyetlerinden elde edilen kârın detaylı gösterimi olarak önem taşır.

Seyreltilmiş EPS ne demek?

Seyreltilmiş EPS, potansiyel hisse senetlerinin (opsiyonlar, dönüştürülebilir tahviller) etkisini içererek şirketin hisse başına düşen kârını daha geniş perspektiften değerlendiren finansal metriktir. Şirketin sermaye yapısını ve finansal araçları dikkate alarak kârlılığı daha kapsamlı şekilde gösterir.